Deil is een dorp met een hechte gemeenschap en een samenleving om trots op te zijn. Als je er bent ademt het rust uit. De vaak mooie oude bomen en de open doorkijkjes laten duidelijk zien dat er meer is geweest. Het dorp, wat na 1148 in oude geschriften onder diverse namen, zoals Deile, Daile, Deyl en Deil nu wordt genoemd, heeft ruim 2000 inwoners.
Door Cees Hoogteyling
Deil – Het is nauwelijks te geloven, Deil had vroeger zeven kastelen, te veel om op te noemen. Veel van de kastelen eindigden op ‘stein’. Ze zijn allemaal verdwenen en er is weinig van overgebleven. Er is nog een restant van de slotgracht om Palmestein en een klein stukje poort van Bulckestein, verder moeten de inwoners het doen met de vernoeming van straatnamen of mooie grote huizen. Het is nog maar 40 jaar geleden dat Deil met de dorpen Enspijk, Gellicum en Rumpt een zelfstandige gemeente vormde. De burgemeester van het toenmalige Deil kwam veelal uit de familie Kolff.
Molen als baken
De witte molen ‘ De Vlinder’ aan de Appeldijk is een baken voor Deil. Deil is opgenomen in de bekende Rode Kruis Bloesem route. Duizenden wandelaars nemen daaraan deel, niet alleen voor de sport maar zeker om een dag maximaal te genieten van al het schoons wat het Rivierengebied heeft te bieden. Op die dag wordt bij hoge uitzondering ook het landgoed Noordenhoek opengesteld.
Samenleving
Liesbeth ter Bruggen en Willy van Osch, ze wonen een kleine dertig jaar in Deil en vertellen met veel enthousiasme hoe mooi hun dorp is. Liesbeth: “We voelen ons helemaal opgenomen in het dorp. Er wordt door vrijwilligers veel gedaan. Het is een geweldig dorp met veel schoonheid en met fijne mensen.” Vanaf de Appeldijk met zicht op het landgoed Noordenhoek en een deel van de slotgracht met achter ons de Linge is daar geen woord van overdreven. Ton en Jannie van der Veen zijn echte Deilenaren. Ze hebben een bakkerij gehad en een kruidenierswinkel. Ton: “Ik kan wel een krant vol verhalen vertellen. Deil is een dorp waar de inwoners veel zelf regelen. We hebben een dorpshuis wat door vrijwilligers draaiende wordt gehouden. De speeltuinvereniging, met duizend leden, organiseert veel voor jong en oud. Van spelweek tot binnen halen van Sinterklaas. Vroeger waren er geen Polen maar woonwagenbewoners die seizoenswerk kwamen doen. Na ’n verkeersvoorval hebben wij, alle inwoners met een knuppel, hen het dorp uitgezet. We hadden het geregeld voor de politie kwam. Dat is onze samenleving”, zegt hij lachend.
Bron: https://www.weekbladwestbetuwe.nl/nieuws/algemeen/574982/deil-n-mooi-dorp-met-een-rijke-geschiedenis